Cống hiến Célestine Galli-Marié

Cống hiến lớn nhất của Galli-Marié là thể hiện nhân vật Carmen trong opera của Bizet. Đây là một vở bi kịch về mối tình tay ba giữa một phụ nữ Di-gan tên là Carmen (Cac-men) với người mà cô quyến rũ để lợi dụng là hạ sĩ José (Giô-zê) và người mà cô say đắm là dũng sĩ đấu bò tót Escamillo (Es-ca-mi-lô); rốt cuộc phải trả giá cho tự do mà cô yêu thích bằng tính mạng do chính người tình José giết.[14]
Có thể xem nội dung chi tiết vở kịch ở đây: Carmen.
Có thể xem vở kịch này do nhà hát opera Paris-Bastille biểu diễn ở đây: youtube

  • Galli-Marié là nghệ sĩ đầu tiên trên thế giới đóng vai Carmen trong opera Carmen của Bizet. Bà đã biến đổi một nữ nhân vật hư cấu - vốn chỉ tồn tại trên các trang giấy trong cuốn truyện cùng tên của Prosper Mérimée, xuất xứ từ bài thơ Цыганы (Người Di-gan) của Alexander Pushkin viết năm 1824, chuyển sang các trang giấy viết lời hát của Henri Meilhac và Ludovic Halévy, rồi lên các trang giấy ghi tổng phổ của Bizet - trở thành một phụ nữ thực sự sống thực: đó là một "nữ quái" đáo để hay phì phèo thuốc lá, sống phóng túng mà không dễ dãi, lừa dối nhưng lại biết ơn, đặc biệt yêu tự do trong khi nhiều kẻ đàn ông mà José là đại diện chỉ muốn sở hữu mình.
  • Từ ngày ra mắt công chúng đến nay, vở opera Carmen của Bizet đã được biểu diễn hơn 3.000 lần ở nhiều nhà hát khác nhau, có nhiều phiên bản tại nhiều nước trên thế giới trong suốt 150 năm qua,[11] với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác nhau đóng vai Carmen, như Ginger Costa-Jackson, Risë Stevens, Zanda Švēde v.v.[15] Tuy nhiên, cách diễn vai Carmen của bà đã được xem là "mẫu" ban đầu để các nghệ sĩ khác học tập, cải tiến và phát triển trong nhiều nhà hát opera ở Pháp, cũng như ở nhiều nước khác với các phiên bản khác của vở kịch.
  • Đóng góp của Célestine Galli-Marié được người đời ghi nhận bằng nhiều cách khác nhau. Các tài liệu về bà được lưu giữ trong nhiều kho tư liệu của nhiều nhà hát opera lớn trên thế giới, trong các bộ Đại bách khoa toàn thư nhiều nước. Bức chân dung bà do hoạ sĩ nổi tiếng người Pháp là Henri Lucien Doucet (1856 - 1895) tả bà trong vai Carmen được lưu giữ ở Marseille Museum (Bảo tàng Mac-xây) của Pháp (ảnh 5). Nhiều câu chuyện và hình ảnh của bà được xuất bản thành sách hoặc truyền tải trên mạng.[16] v.v.
  • Mộ Galli-Marié ở VenceNhững ghi nhận trên không phải chỉ do giọng hát hay, tài diễn xuất giỏi của bà, mà chủ yếu là bà đã thổi hồn vào nhân vật Carmen mà trước đó chưa có ai làm mẫu, nhờ đó đem lại sức sống của vở opera Carmen bất hủ. Người Việt Nam có câu:
    "Một cây làm chẳng nên non,
    Ba cây chụm lại nên hòn núi cao."
    Nếu opera Carmen là ngọn núi đỉnh cao của nghệ thuật hiện thực Pháp,[17] thì Galli-Marié đã góp phần quan trọng tạo nên ngọn núi này.
  • Ở ngôi mộ giản dị của bà, người Pháp đã dựng tấm bia đá khắc ghi dòng chữ: Célestine Galli-Marié Créatrice du rôle de Carmen de Bizet (nơi an nghỉ "Xê-lét-tin Ga-li Ma-riê người sáng tạo vai Carmen của Bi-zê".
    * * *

Mỗi người khi mất đi có thể có mộ to hay nhỏ với tấm bia lớn hoặc bé, thậm chí không có mộ cũng chẳng được dựng bia, nhưng những gì người đó đã đóng góp cho cộng đồng sẽ lắng đọng trong ký ức của nhiều thế hệ, tạo nên những đài tưởng niệm trường tồn trong lịch sử cộng đồng đó.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Célestine Galli-Marié http://www.musimem.com/galli-marie.htm http://hosting.operissimo.com/triboni/exec?method=... https://www.britannica.com/topic/Carmen-opera-by-B... https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-a... https://www.findagrave.com/memorial/7851/c%C3%A9le... https://www.operanews.com/Opera_News_Magazine/2015... https://www.pinterest.com/walther_vanrooij/galli-m... https://www.revolvy.com/page/C%C3%A9lestine-Galli%... https://www.thoughtco.com/mignon-synopsis-724276 https://www.youtube.com/watch?v=zTDMvyj4TFg